Doğu Karadeniz’deki Rize, Artvin, Trabzon ve Giresun vilayetlerinde yaklaşık 830 bin dekar alanda 1 milyon üretici aile tarafından yapılan yaş çay tarımında, yıllık 1 milyon 250 bin ile 1 milyon 450 bin ton ortasında değişen ölçüde eser hasadı gerçekleştiriliyor. Üretilen yaş çay, 151’i özel dal, 47’si Çaykur’a ilişkin 198 fabrikada işlenerek, yılda ortalama 250 bin ton kuru çay elde ediliyor. Dünya Çay Komitesi’nin hazırladığı ‘Dünya Çay Raporu’ sonuçlarına nazaran, yılda kişi başı en çok çay tüketen ülkeler sıralamasında 3,5 kilogram ile Türkiye birinci sırada yer alıyor.
Dünya çay üretiminde ise 2 milyon 270 bin ton ile Çin 1’inci, 1 milyon 210 bin ton ile Hindistan 2’nci, 475 bin ton ile Kenya 3’üncü, 329 bin ton ile Sri Lanka 4’üncü, Türkiye ise 250 bin ton ile 5’inci sırada yer alıyor. Türkiye’de çayın yetiştirildiği Doğu Karadeniz’de üretici, emekçi ve öteki kesimlerde yıllık yaklaşık 10 milyar TL gelir elde ediliyor.
‘ÇAYDAN 10 MİLYAR TL KATKI’
Çayın bölge iktisadı açısından stratejik bir ehemmiyete sahip olduğunu belirten Çaykur Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim, “Çaykur olarak bizler 5 milyar TL ödeme yapıyoruz. Yaş çay sürecinde yaş çay bedeli, personellik masrafları, nakliye fiyatları ve öteki girdilerle bir arada tüm dal olarak bölgeye 10 milyar TL’nin üzerinde ekonomik bir katkı sağlanıyor. Ekonomik manada çayın bölge ve insanımız için olmazsa olmaz dediğimiz noktası da buradan kaynaklanıyor. Çay bölgemiz için çok değerli ve pahalı bir üründür” dedi.
‘HERKES KAZANMIŞ OLDU’
Doğu Karadeniz’de sona gelinen yaş çay kampanyasını kıymetlendiren Alim, “Bu yıl üreticilerimiz hiçbir badire yaşamadan bayram havasında dönemi geçirdi. Hava kaidelerinden kaynaklı rekoltede bir düşüş meydana geldi. Bunun dışında rastgele bir sorun yaşanmadı. Yaş çayla kuru çayın fiyatlarının birebir anda açıklanması, kampanyaya olumlu yansıdı. Özel dal firmaları da çay alımına istekli girmiş oldular. Üretici de kazandı, çay bölümü, bölge insanı, çalışanlar kazandı, herkes kazanmış oldu. Üreticilerden geçen yıl 860 bin ton dolayında yaş çay aldık. Bu yıl ise 582 bin ton yaş çay alımı gerçekleştirdik. Kuru çay satışımız da yıl sonu gayemiz olan 160 bin tonu geçeceğiz. Bu da kurum tarihinin en yüksek çay satışı olmuş olacak” diye konuştu. (DHA)