Erdoğan’ın tekrar seçilmesi üzerine Batılı ülkelerden gelen tebrik iletileri, diplomatik bir gerekliliğin ötesinde, Batılı önderlerin, AB üyeliği ve sığınmacılarla ilgili siyasetlerinden ötürü Erdoğan ile devam etmek istedikleri istikametinde yorumlandı.
Evrensel muharriri Yücel Özdemir, Batılı ülkelerin bu tavrını, “Almanya’dan başlayarak Avrupa ülkelerinin ‘Erdoğan Türkiye’si’ ile noktasal çıkarlar temelinde birlikte çalışmada ustalaştığı söylenebilir” formunda yorumladı. Erdoğan’ın da “İç siyaset ve bölgesel çıkarlar bağlamında hem Avrupa/Batı’ya esip gürlüyor hem de tıpkı masa etrafında oturup iş birliği yapabiliyor.” olduğuna değinen Özdemir “Batı Erdoğan’dan çok şey bekliyor” başlıklı yazısında önümüzdeki periyoda ait dış siyaset öngörülerini şöyle aktardı:
“Genel olarak verilen bildirilere bakılırsa AB’den NATO’ya kadar Batı cephesi, Erdoğan ile uyumlu çalışmadan yana. Yayımlanan tebrik bildirilerinde bu hava net olarak görülüyor. Ankara ziyareti sırasında alçak koltukta oturtulan, bu nedenle siyasi literatüre ‘Sofagate’ olarak geçen skandalın mağduru AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen bile Türkiye-AB bağlantılarını ‘genişletme’ davetinde bulundu. AB Konseyi Başkanı Charles Michel ise 27 AB ülkesi ismine bağlantıları ‘derinleştirme’ iletisi yayımladı.
Basında Türkiye’nin önümüzdeki periyotta daha fazla otoriterleşeceği, temel hak ve özgürlükleri yok sayacağına dair yorumların yapıldığı şu günlerde AB’nin iki üst seviye isminin Erdoğan’a bağlantıları ‘genişletme’ ve ‘derinleştirme’ davetinde bulunması elbette AB’nin ikiyüzlü siyasetini açıkça özetliyor.
Bundan sonra AB-Türkiye ilgilerinde temel hak ve özgürlüklerin daha az gündeme geleceği bugünden söylenebilir. Çünkü, AB kurumları ve ülkeleri, demokratikleşme konusunda artık yapılacak fazla bir şeyin kalmadığından hareketle, Erdoğan’ı Batı’nın çıkarları temelinde istedikleri eksende tutma ya da hizaya getirme uğraşı içinde olacaklar.
Süddeutsche Zeitung’dan Josef Kelnberger’in de tabir ettiği üzere, ‘Reel politik açıdan Erdoğan’ın seçim zaferi en azından AB için rahat bir durum. Zira elinde neyin olduğu biliniyor.’ (29.05.2023)
Kelnberger’in yazısından AB’nin Kılıçdaroğlu’ndan çok Erdoğan’ın kazanmasından yana olduğunu da anlıyoruz. Zira Kılıçdaroğlu’nun kazanması durumunda demokratikleşme tarafında atacağı adımlarla Türkiye’nin AB üyeliğini yine gündeme getireceği fakat AB’de hiçbir ülkenin bunu istemediği tabir ediliyor. Erdoğan da AB’ye tam üyelik defterini 2016’dan bu yana kapattığı için AB’yi zorlayan bir siyaset izlemiyor. Hal bu türlü olunca iki taraf da üyelik sürecini buzdolabında tutmaktan şad.
Benzer bir durum sığınmacılar siyaseti için de geçerli. Erdoğan 2016’da 6 milyar avro karşılığında imzaladığı muahedeye sadık kalırken, Kılıçdaroğlu bunun tekrar müzakere edilmesi gerektiğini söz etmişti. Kılıçdaroğlu’nun ikinci çeşidin arifesinde öne çıkardığı mülteci tersliği AB’yi alabildiğince huzursuz etti. Kazanması durumu da AB’ye daha fazla sığınmacının geleceğine dair beklentiler arttı.
Sadece bu iki durum bile AB’nin neden Erdoğan’la münasebetleri ‘genişletmek’ ve derinleştirmek’ istediğini gereğince gösteriyor.
En kıymetli sorun ise Erdoğan’ın Rusya ve Çin ile yakın bağları. Batı cephesi her iki ülkeyle bağlantılarını sertleştirmeye devam edecek. Ukrayna alanında büyük savaş tehlikesi dinmiş değil. Erdoğan’ı Berlin’e davet eden Scholz, iki gün evvel Almanya’daki beş Rus konsolosluğundan dördünü kapattı. Pekala bütün bunlar olurken Erdoğan bağlı olduğu Batı ile yakın olmak istediği Doğu ortasında “dengeyi” nasıl ve ne vakte kadar sürdürebilecek?” (HABER MERKEZİ)