Son yıllarda Türkiye genelinde tesirli olan kuraklık Konya’da da tesirini sürdürüyor. Tarımın başşehri olarak bilinen Konya Ovasında yer altı su düzeyi her geçen gün daha da düşerken, obruk oluşumları da artarak devam ediyor.
Son araştırmalarda yaklaşık 3 bin obruğun kayıtlara geçtiğine değinen Konya Teknik Üniversitesi Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, “Konya etrafındaki obrukların varlığını öteden beri biliyoruz. Çabucak Konya’ya çok yakın noktalarda geçtiğimiz günlerde Kızılcakuyu bölgesinde oluşan obruk yakınlarında geçmişte de oluşmuştu. Buradaki obruk aslında bölgedeki yer altındaki suların çekilmesi sonucunda çökellerin sıkışması sonucunda oluşan çökme yapılarından bir tanesi. Bölgede 15-20 metre uzunluğunda bir yarığın ucundaki düzeyde çökme meydana geldi. Burası da yola isabet ediyor. Natürel bölge içerisinde bilhassa Hotamış formasyonunun içerisinde sıkça obruklar görülüyordu. Buranın farklı olarak Divanlar formasyonu dediğimiz daha yaşlı kayalardan materyal almış olan bir döküntü materyal içerisinde meydana gelmiş olması. Altta doğal karşılık sistem çalışmaya devam ediyor, dinamik bir süreç yürüyor. Bunun alttaki boşluklar üstteki materyalin hareket etmesi sonucunda ortaya çıkmış oluyor. Doğal kent merkezine yakın olması doğal olarak bir panik havası oluşturmuş durumda lakin bundan daha yakın obrukların varlığını da biliyoruz. Bilhassa Konya’nın doğu kısımlarındaki alanlarda daha küçük ölçekli çökme yapıları mevcut şu ana kadar tespit ettiğimiz obruklar içerisinde. Burada en kıymetli konu şu; bu havza içerisinde bu yıl da maalesef kuraklığın tesirleri önemli bir halde görüldü ve bölge içerisinde de yer altı suyu kullanımı devam ediyor. O nedenle son vakitlerde oluşan obruklarla yer altı su düzeyinin değişimleri önemli bir bağlantı kurulabiliyor. Bu nedenle vatandaşlarımızın yeniden her vakit olduğu üzere yer altı suyu kullanımında daha tasarruflu ve verimli usuller kullanmasını öneriyoruz” dedi.
“KAPANMAYAN ÇEKMECELER VE KAPILAR, SIKIŞAN PENCERELER BELİRTİLER OLARAK SÖYLENEBİLİR”
Obruk Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Fetullah Arık, “Afet ve acil durumlarda müdahale edecek kurumumuz belli. AFAD İl Müdürlüğü ya da ilgili telefonları arayarak bunlara müracaat edebilirler. Obruklarla ilgili birçok belirti var olağan çökme yapılarıyla da ilgili. Aslında bunları tekrar etmek gerekirse geçmişte su birikmeyen yerlerde suyun birikmeye başlaması, yerde kırıkların, çatlakların da oluşması, bina temellerinde oturmaların oluşması, yeniden bina içlerinde duvarlarda kırıkların, çatlakların oluşması, birtakım kapanmayan çekmeceler, kapanmayan kapılar, sıkışan pencereler bütün bunlar belirtiler olarak söylenebilir. Natürel yer altı suyu kullanılan bölgelerde ise bilhassa vatandaşların kuyularından çamurlu su akmaya başlaması ya da yerden gürültülerin duyulması obruk belirtisi olabilir. Bu durumda vatandaşlarımızın obruk oluşabilecek alandan uzak durmaları ve en yakın bilgiyi AFAD ve merkezine bildirmeleri uygun olacaktır. Şayet tedbir alınması gerekiyorsa da yetkililer tedbirlerini alacaklardır” biçiminde konuştu.
“BAZI MÜŞAHEDE KUYULARINDA 15-20 METREYE ULAŞAN YERALTI DÜZEYİ DÜŞÜMLERİ DE KELAM KONUSU”
Yer altı su düzeyinin giderek düşmeye devam ettiğinin altını çizen Prof. Dr. Fetullah Arık, “Şu anda havza içerisinden kimi müşahede kuyularından alınan vatandaşlardan aldığımız bilgilere nazaran, yer altı düzeyinin giderek düşmeye devam ettiğini görüyoruz. Bu havza içerisinde bilhassa Konya, Karaman, Aksaray’da farklı noktalarda, farklı düzeylerde olsa da düşüş ortalama 5-6 metre düzeyinde görüyoruz. Kimi müşahede kuyularında ve vatandaş kuyularında 15-20 metreye ulaşan yer altı düzeyi düşümleri de kelam konusu. Hasebiyle süreç daima olarak yer altı su kaynaklarının aleyhine ilerliyor. Bu havza içerisinde yer altı suyu kullanımı kaçınılmaz üzere görünüyor. Zira ziraî üretimin devam etmesi için yer altı su kaynakları kullanılacaktır. Lakin havza içerisinde çok su gereksinimi olan bitkilerin üretiminin bir planlamaya giderek biraz daha azaltılması gerekiyor. Bunu da yasaklamayla ya da cezayla değil, tahminen de daha az tüketen bitkilerin teşvik edilmesiyle mümkün olabilecektir. O da vatandaşlarımızın direkt yapacağı bir şey değil, devletimizin bununla ilgili bir planlama yapmasını gerektiriyor” diye konuştu.